Reuzenpad in Australie

In de NRC van gisteren een mooi verhaal over de Reuzenpad.


De reuzenpad verovert Australië
Rotterdam, 29 maart. De van oorsprong Zuid-Amerikaanse reuzenpad voelt zich kiplekker in Australië. Inmiddels zijn de dieren algemeen in een gebied van 1,2 miljoen vierkante kilometer in het noordoosten van Australië, en de invasie gaat verder. Een team van biologen onder leiding van Richard Shine van de University of Sydney heeft nu berekend dat de pad uiteindelijk een gebied van 2,0 miljoen vierkante kilometer kan veroveren. Ze publiceren hun resultaten deze week online in het Britse vakblad Proceedings of the Royal Society B.
De reuzenpad (Bufo marinus) werd in 1935 opzettelijk in Queensland geïntroduceerd om plaagkevers in suikerrietplantages te bestrijden. Maar het dier werd al snel zelf een plaag. In plaats van suikerrietkevers te eten, schakelde de pad over op inheemse insecten. Kikkers en vogels versmaadt het oversized dier ook niet. Het leefgebied van de reuzenpad breidde zich gestaag uit en tegenwoordig heeft het vrijwel de hele kustzone van de provincies Queensland en Northern Territory veroverd.
De reuzenpaddenplaag is vooral een ecologische ramp, waarvan tientallen inheemse diersoorten het slachtoffer zijn geworden – hoewel het nog niet heeft geleid tot het uitsterven van soorten. Kikkers, hagedissen en kleine buideldieren worden door de nieuwkomer weggeconcurreerd, terwijl krokodillen en slangen het loodje leggen na het eten van de zeer giftige pad. Het dier heeft achter zijn ogen en op zijn rug gifklieren die hem effectief beschermen tegen roofvijanden.
In 1995 berekenden onderzoekers nog dat de padden op basis van de omstandigheden in hun natuurlijke leefgebied in Centraal- en Zuid-Amerika (temperatuur, vochtigheid) zich in Australië zouden kunnen verspreiden over een oppervlakte van 0,7 miljoen vierkante kilometer. Maar inmiddels is dat door de praktijk achterhaald: de nieuwe studie voorspelt dat ze wel 2,0 miljoen vierkante kilometer kunnen veroveren.
Hun leefgebied in Australië kan zelfs driemaal zo groot worden als werd gedacht op basis van hun natuurlijke verspreiding. Grotendeels bevrijd van zijn natuurlijke vijanden, zoals bloedetende teken, blijkt het dier bestand tegen hogere en lagere temperaturen. Bovendien lijkt de pad zich genetisch aan te passen aan de omstandigheden op het nieuwe continent. Vorig jaar rapporteerde het team van Shine in Nature dat de padden door genetische selectie steeds langere poten krijgen. Als gevolg daarvan is het tempo van de invasie opgeschroefd van tien kilometer per jaar in de jaren veertig tot vijftig kilometer per jaar nu.
Volgens Shine en zijn collega’s betekent de evolutie van de reuzenpad niet alleen dat ze sneller vooruit komen, maar dat ze ook beter overleven in extremere milieus. De verspreiding van de pad is daardoor in een nieuwe fase beland. Vanuit een stabiele populatie kunnen zich nu nieuwe genetische varianten verspreiden naar omliggende gebieden.
De onderzoekers vonden ook dat nieuwe uitbreidingen opvallend vaak de voetsporen van de mens volgen. Reuzenpadden blijken het succesvolst in open leefgebieden met wegen en voorsteden. De padden liften makkelijk mee met vrachtauto’s en zelfs vliegtuigen. Vandaar dat de onderzoekers verwachten dat zij vroeg of laat zullen opduiken in de veraf gelegen kustgebieden in het zuiden en westen van Australië.
Het artikel eindigt onheilspellend: „Als de pad zich blijft aanpassen aan de Australische omstandigheden, dan is onze voorspelling misschien nog te voorzichtig.”
Australiërs zoeken naarstig maar tot nog toe vergeefs naar middelen om de reuzenpad te bestrijden. Volgens Shine ziet het er naar uit dat ze ermee moeten leren leven. Er zijn al aanwijzingen dat de lokale fauna dat ook doet. De Australische zwarte slang (Pseudechis porphyriacus) evolueerde in reactie een kleinere bek, waar de giftige reuzenpad niet meer in past.